Artists Anonymous

Lowlands popfestival

Giveaway, uitgegeven bij gelegenheid van de NY Art Book Fair, 2010. Tekst, 10 b&w foto's, papieren servetjes. Oplage 500. Vertaling Paul Evans.
Lees verder onder afbeeldingen

Tekst:
RETITLED - een kunstwerk zonder kunstenaar.

De setting was gegeven. Een popfestival met 30.000 bezoekers en meer dan 60 bands uit de hele wereld. Drie dagen van geweldige muziek, drie dagen laat je haar los en kamperen op de nabijgelegen camping, een kratje bier naast de tent.
Tussen alles wat er aangeboden werd, mocht de beeldende kunst niet vergeten worden. De afgelopen jaren waren er kunstenaars uitgenodigd die zich thuis voelden in een feestomgeving. Dit had een aantal levendige en speelse installaties opgeleverd, maar dit jaar kwam de ontluikende traditie in gevaar: om verschillende redenen was er bijna geen geld voor kunstprojecten.
Het enige potje dat kon worden aangesproken was gereserveerd voor het drukken van de half miljoen papieren servetten die tijdens het festival zouden worden gebruikt. Deze drukmogelijkheid was eigenlijk bedoeld om wat reclamegeld binnen te halen, maar nu, dankzij een geïmproviseerde budgetherschikking, zouden de servetten veranderen in kunst in plaats van reclame. Het was niet veel, maar de continuïteit van de kunstprogrammering was in ieder geval gegarandeerd. En omdat het budget alleen rekening hield met de drukkosten van de servetten, en niet met de honoraria van de kunstenaars, kwam de kunstcommissie bijeen om zich in de schoenen van de kunstenaars te plaatsen.
De galeriehouder, haar assistent en twee freelance kunstadviseurs dachten diep na over een artistieke boodschap die groot genoeg was om kunst te zijn, maar klein genoeg om op een servet te passen.
Een van hen stelde voor om het servet letterlijk in de vorm van een tweedimensionale voorstelling van de Witte Kubus te gieten, in de anders weinig esthetische omgeving van het festival.
Een ander vroeg zich af of de transformatie van het servet in strooisel misschien als inspiratie kon dienen.
Het derde commissielid zei dat hij tot op zekere hoogte begreep wat de eerste twee zeiden.
En nummer vier zei dat ze alleen zouden slagen in hun opdracht als ze de zwakte van alle randvoorwaarden in hun tegendeel konden gieten: buit je gebrek uit. Hij vond dat het hun taak moest zijn om een kunstwerk te maken zonder kunstenaar.
De leden van de commissie raakten vandaar in een associatiestroom, wat leidde tot steeds opgewonden discussies - en uit dit enthousiasme werd het concept geboren. Ze noemden het Retitled. Even later zaten ze alle vier in stilte, elk gebogen over een vel papier te schrijven.
Ze schreven titels van kunstwerken op; titels die in hun herinneringen lagen opgeslagen, van beroemde en obscure kunstwerken, door bekende en onbekende kunstenaars. Ze hoopten dat deze titels de werken in kwestie zouden oproepen, voor kunstkenners zoals zijzelf, maar dat ze ook een bepaalde betekenis zouden hebben voor iedereen die niet vertrouwd was met de in-crowd referenties.
Uit de lange lijst die zo ontstond, selecteerden ze tien titels. Think Of This As A Window was ieders favoriet, gevolgd door The Futility Of The Artistic Confession en I’m Too Sad To Tell You. Deze werden samen met de zeven andere titels op de een half miljoen servetten gedrukt, in een zakelijk, ‘onontworpen’ lettertype, zonder enige verwijzing naar de originele kunstwerken of de kunstenaars die de werken hadden gemaakt. Tijdens de drie dagen van het festival werden ze vervolgens verspreid over de vele voedsel- en drankstalletjes op het festivalterrein.
De servetten veegden duizenden monden af. Ze werden gewikkeld rond broodjes warme kip, of veganistische wraps, of uitgedeeld bij de patat. Ze vingen snot op en zweet en verdwenen in broekzakken en handtassen, maar de meeste vielen na gebruik op de grond, in de modder, om op te gaan in de meuk van kapotte plastic bierglazen, flyers en ander zwerfvuil.

Arnoud Holleman, september 2010