Arnoud Holleman

Amsterdam — vrijdag 29 maart, 2024
nl / en

Vastgelegd

Een film over kijken en gezien worden.

In de film Vastgelegd (Captured) tonen makers Arnoud Holleman en Batya Wolff de ingewikkelde omgang met fotografie in Batya’s familie. Haar vader Max Wolff (1926) kocht na de oorlog een camera. Fotografie werd zijn coping mechanisme om met oorlogstrauma’s om te gaan, maar al fotograferend bleef de oorlog ook altijd aanwezig in huis. Dat zette een rem op het leven van zijn dochter, die opgroeide voor zijn lens. Kan zij zich bevrijden van een oorlog die lang voor haar geboorte al afgelopen was?

Krijn Giezen - Lost and Found

MacGuffin Magazine #9

De berg puin is overwoekerd met bramenstruiken, maar met wat voorzichtig klimwerk kom ik boven op wat ooit de schuur was. Brokken gele en rode baksteen, een restje raamkozijn, verschillende soorten dakpannen, een stuk loodslab, een bemoste stoel, een gedeukte aluminium pan – wat eeuwig zonde.

Family and Friends

zeven tekeningen

Recente MeToo-schandalen hebben tot twee krachtige effecten geleid: woede en schaamte. Deze zijn nauw met elkaar verweven, want woede wordt vaak geuit door degene op wie de woede gericht is schaamte op te leggen. We straffen de ander met schaamte. (Ernst van Alphen in SHAME! and Masculinity)

Broken Thinker

samenwerking met Gert Jan Kocken

De Denker van Auguste Rodin is een iconisch misverstand. Sinds het ontstaan in 1881 wordt er een beroep gedaan op het denkvermogen van het beeld, terwijl het slechts de pose van het denken uitdrukt. Welbeschouwd is de Denker een lege vorm waar iedereen op mag projecteren. Dat heeft geleid tot een waaier van ideeën - en clichés - over de mens die nadenkt over zijn bestaan.

Gemeenplaatsen

De Gids

Elk kunstenaarschap wemelt van de gemeenplaatsen. Repeterende anekdotes, topoi, die iedere kunstenaarsbiografie hetzelfde skelet geven: hij of zij, altijd alleen; echt talent ontrekt zich aan scholing; duizenden geroepen, slechts een handvol uitverkoren. Veel of weinig talent, kunstenaars stellen hun leven in dienst van iets dat het leven wil ontstijgen. Kunst gaat voor kroost, reikt voorbij de dood.

Another Erased Drawing

tekening

Veel van wat ik doe is hybride, en/of zet de maker(s) ervan niet centraal, maar wat op papier gebeurt is doorgaans goeie ouwe zelfexpressie. Jarenlang wilde het tekenen en collages maken daardoor niet mengen met de rest van mijn werk, tot ik op een dag ontdekte dat je kan besluiten om die scheiding te negeren.

Unqualified

tekening

Tegen iedereen met een burnout zeg ik: ga tekenen. Niet met een plan, of een idee, of een verwachting, of een ambitie, maar gewoon, tekenen. Met een potlood of krijt heen en weer over het papier, als een wandeling door de buurt. Zo zullen hand, hoofd en hart weer met elkaar verbonden raken.

Introducing

animatie

De gonzende hoeveelheid medekunstenaars die ik ken, ontken, bewonder, haat, onderwaardeer, overwaardeer, volg op Instagram, ontmoet, ontwijk, stalk, nadoe, negeer, over wie ik lees, schrijf, meer zou moeten weten, met wie ik samenwerk, geslapen heb, waar ik in opga.

The Trouble With Value

Onomatopee, Eindhoven

Curator Kris Dittel schrijft: What practices bring us closer to understanding the potential of art to represent different notions of value in the contemporary? How can we counter the certain apathy of the contemporary to engage with positions that resist this mood and present us with challenging perspectives on value? The project attempts to locate artistic and institutional practices that offer viewpoints beyond the strategy of blending-in and conforming to the rules.

Immovably Centred

De Appel, Amsterdam

In De Appel nodigt Arnoud Holleman verschillende acteurs, curatoren en museumdirecteuren uit om de door hem geschreven tekst voor te lezen. De titel “Immovably Centred” is afgeleid van het motto dat Rainer Maria Rilke gebruikte voor zijn biografie over Auguste Rodin: ‘The hero is he who is immovably centred’. Rilke zet Rodin als bovenmenselijk genie op een voetstuk, Arnoud Holleman voert een hedendaagse kunstenaar op die zich, nog steeds, identificeert met zo'n soort kunstenaarschap.

My Dad Playing Piano

weggeef CD

Toen mijn vader stierf vonden we troost in het opruimen van zijn spullen. In de kast van zijn werkkamer lag de gebruikelijke mix van betekenisvol en waardeloos. Trivialia uit zijn studententijd, tekeningen van de middelbare school, en heel veel papierwerk uit zijn docententijd. In een oude schoenendoos lag een een professionele microfoon en een aantal muziekcassettes. Na zijn pensioen, acht jaar voordat hij stierf, was hij weer begonnen met pianospelen. Hij had weer les genomen en studeerde elke dag. Soms nam hij op wat hij studeerde, om zichzelf terug te horen.

Call me

immaterieel kunstwerk, Zwolle

Geilheid of plechtigheid, daartussen zit niks. Kijk nu eens echt naar me. Ik sta alleen voor het stadhuis omdat ik toevallig door een wereldberoemde beeldhouwer 'gemaakt' ben; Rodin, het genie van de heftige emotie in het grote gebaar. Maar zoals ik hier sta is Rodin de enige die me nóóit met één vinger heeft aangeraakt. Was al een halve eeuw dood toen ik gegoten werd.

I Shot Madonna

media recycling

Als ze voorbij komt druk ik hysterisch, niet eens om een goede foto te maken, maar ik sta in het persvak en moet veinzen dat ik een echte fotograaf ben. Ik ben zo druk met m'n camera in de weer en ze passeert zo snel dat ik haar eigenlijk helemaal niet voorbij zie komen. De foto is onscherp. En uitgerekend die avond verscheen Madonna met zwart haar in plaats van het vertrouwde blond, dus niemand herkent haar op mijn foto.

Bert Luttjeboer

tekening, foto, tekst

Het was bizar dat ik uren, dagen, zelfs weken kon tekenen en er toch niet in slaagde om in de buurt de komen van wat de camera in minder dan een seconde had gezien. Op een avond, na een lange dag geconcentreerd werken, ging ik naar een café om wat te drinken en daar was Bert.

Time Warp

samenwerking met Driessens/Verstappen, Rotterdam

Filmisch verslag van de groeiprocessen en veranderingen op het W.G. Witteveenplein in Rotterdam. Elke film begint met de aanleg van het park in 2003 en toont de langzame veranderingen zoals die tot nu toe hebben plaatsgevonden. Vier keer per jaar worden de films aangevuld met nieuw materiaal. In 2023 levert dit vijf korte films van elk twaalf minuten op.

Polaroid

editie

Polaroid van de voormalige Polaroid fabriek in Enschede. Ik fotografeerde het logo in 2001 als research voor de tentoonstelling 'Wij', over de culturele identiteit van Twente in Kunstvereniging Diepenheim. De fabriek sloot in 2008 en het logo werd een jaar later verwijderd. Polaroid is gemaakt in een oplage van 20, waarvan er enkele nog te koop zijn.

Unframed Drawing

Nadat ik tot kunstenaar was opgeleid raakte ik geïnteresseerd in de verschillen en overeenkomsten tussen tekenen en fotografie. Toen ik een foto natekende van een kleine jongen die geconcentreerd naar een horizontaal stuk papier keek - een brief of een afbeelding? - beleefde ik opnieuw iets van de elementaire kracht van beelden: de jongen en ik overlapten elkaar. Ergens halverwege ontstond een nieuwe werkelijkheid om in een object om tentoon te stellen.

Nieuwkomer

online fotodocumentaire

In de maanden nadat ik voor het eerst op dat bruggetje stond, ben ik om de windmolens heen blijven cirkelen. Niet alleen met de fotocamera, maar ook met de microfoon. Bij nadere beschouwing blijkt de polder een arena van tegengestelde belangen. Landschappelijke aantasting staat tegenover klimatologische noodzaak, economische en ecologische belangen strijden om voorrang en toekomstgerichte innovatie moet het opnemen tegen historisch besef. Het tegenargument is nooit ver weg.

Krijn Giezen - in memoriam

Metropolis M

De niche die hij voor zichzelf creëerde getuigt van een haat/liefde verhouding tot de kunst en dat zie je terug in het werk. Kunst geeft vrijheid, maar ze is ook overgecodeerd. Via een omweg sluit ze de geest evenzogoed weer op, in regels die even kafkaësk en beperkend kunnen zijn als de verregaande arboficatie van de firma Nederland, waar hij als landschapskunstenaar voortdurend mee te maken had.

Herman Heijermans

tekeningen, foto

Mijn vriend schreef in die tijd een biografie van Herman Heijermans, de toneelschrijver die leefde van 1864 tot 1924. Heijermans was overal in huis, in boeken en op afbeeldingen. Ik koos deze foto om hoe hij in de camera kijkt. Ik tekende twee 'afdrukken' naast de originele foto en lijstte ze los van elkaar in.

Susan Sontag

tekening, foto, tekst

Ik heb fotografie altijd beschouwd als iets magisch en ben ervan overtuigd dat dit gebaseerd is op een vroege ervaring: toen ik klein was bestond er geen onderscheid tussen ding en afbeelding. Zoals kinderen zichzelf tot hun derde levensjaar onafscheidelijk zien van hun moeder, dacht ik dat object en beeld gewoon twee verschillende manifestaties van dezelfde energie waren.

Nu

Club Donny #1

Wat er gebeurt is dat het gruis onder je voeten zich mengt met de ruis in je kop. En in de monotonie van de elkaar steeds opvolgende voetstappen komen dan de restgedachten als darmslakken los. Aanvankelijk is dat niet fijn. De cadans van je voetstappen en je ademhaling worden de haunted baseline onder het verhaal van je eigen leven, zoals je het op dat moment aan jezelf vertelt.

Artists Anonymous

Lowlands popfestival

De afgelopen jaren waren er kunstenaars uitgenodigd die zich thuis voelden in een feestomgeving. Dit had een aantal levendige en speelse installaties opgeleverd, maar dit jaar kwam de ontluikende traditie in gevaar: om verschillende redenen was er bijna geen geld voor kunstprojecten. Het enige potje dat kon worden aangesproken was gereserveerd voor het drukken van de half miljoen papieren servetten die tijdens het festival zouden worden gebruikt.

10.000 lives

Gwangju Biennale, Zuid Korea

Het eclectische oeuvre van kunstenaar en schrijver Arnoud Holleman komt thematisch bijeen in 'het leven van beelden' en de betekenis die wij er als mensen aan toekennen. Vaak neemt hij bestaande beelden en verandert de betekenis ervan door ze een nieuwe context te geven. Vanuit dezelfde interesse maakt hij werken over de dubbelzinnige geschiedenis van het (Bijbelse) beeldverbod.

Drempel

objet trouvé

Misschien hoorde het ooit bij het huis van Vermeer. Gevonden in een container in Delft, door een medestudent op de academie. Geruild tegen een boetseerbok en schildersezel. Nadat de drempel aan één kant was uitgesleten is ze omgedraaid, waarna de andere kant ook ging slijten. Hoe lang dat bij elkaar geduurd heeft is niet bekend.

Lauren & Claudia

collage, tweezijdig

Lauren Hutton, de covergirl van Interview, werd gefotografeerd door Francesco Scavullo in 1973. Ze draagt Galanos - uit zijn spannende herfstcollectie van 1973. Accessoires zijn van Galanos, make-up is van Way Bandy en haar door Rick Gilette. De foto werd geherfotografeerd door Anuschka Blommers en Niels Schumm in 2003, met model Uta Eichhorn als Re-Magazine's covergirl Claudia. Ze draagt een zwarte jurk van Hermès. Styling Katja Rahlwes, make-up Renata Mandic.

Roosegaarde en Rodin

Metropolis M

Het fascinerende is dat de mythe van Rodin zo’n omslag in de beeldvorming toelaat. Dat komt omdat mythes veranderlijk van aard zijn, tegen het leugenachtige aan. Onsterfelijkheid bestaat immers niet, maar als geloofsconstructie zijn ze legitiem. Kunst is geloof verpakt als ambacht.

Monsieur Holleman is certainly not Andy Warhol

De Groene Amsterdammer

Beeldconsumptie. Beeldproductie. Beelddistributie. In de afgelopen decennia zijn deze drie steeds meer met elkaar verweven geraakt. Overtreedt de hergebruikende kunstenaar de wet? Want wie is de eigenaar van beelden? De film Museum, te zien in het Frans Halsmuseum in Haarlem, biedt inzicht. Tekst en beeld Arnoud Holleman, Groene Amsterdammer 25 februari 2015 - verschenen in nr. 9

K48-3 Teenage Rebel: The Bedroom Show

Galerie du Jour - agnès b., Parijs.

Met een slimme zet heeft Scott Hug de galerie omgetoverd tot tienerkamer, gevuld met artefacten en werken van zo'n 70 kunstenaarsvrienden. Zoals te verwachten is varieert de kwaliteit van het werk behoorlijk. Interessant is dat zowel kracht en zwakte van de tentoonstelling schuilt in Hug's verwarrende mix van 'officiële' kunst en set dressing.

Just in Time!

Stedelijk Museum, Amsterdam

Just in Time (JIT) is een economisch begrip, gebaseerd op productie van componenten op de juiste plek en op het juiste moment, om verspilling te voorkomen. Kunstenaars organiseren hun tijd doorgaans tegenovergesteld. Zij kiezen bij voorkeur de omweg, richtingloosheid, staan open voor fouten en onverwachte vondsten. Gast-curator Maxine Kopsa vroeg de kunstenaars om het begrip 'noodzaak' te definiëren.

Re-Magazine

samenwerking met Jop van Bennekom

De grote verdienste van Re-Magazine is dat het zaken bloot legt die zelden in het openbaar tot uitdrukking komen en die meestal betrekking hebben op ogenschijnlijk triviale ervaringen en herinneringen die het grootste deel van het bestaan uitmaken. Naast deze redactionele eigenaardigheid is het prachtig vormgegeven en gefotografeerd, waarbij elk nummer een vorm heeft die past bij het onderwerp - Emily King, Frieze, oktober 2003.

Tekeningen 1995 - 1997

tekeningen

Met een zweepje onder z'n oksels geklemd 'berijdt' een naakte man een op z'n kop staand paard. Terwijl hij met z'n anus over de paardenlul glijdt, perst een eveneens naakte vrouw zich met moeite in het poepgat van het rijdier. Om haar daad kracht bij te zetten, duwt ze met haar hand tegen een denkbeeldige muur - een muur die tevens de kadrering vormt van het op papier getekende seksspelletje. (Nathalie Faber - Het Parool 3-2-1998)

Aaltje Kraak

heruitvoering van stadsbrand, Hardenberg

In de Marslaan stond een rijtje van vijf jaren zestig-huizen te wachten op de sloop. De bouwnorm was in het centrum tot vierhoog verhoogd dus op die plek voldeden ze niet meer. De grote ramen, die de huizen ooit tot moderne doorzonwoningen hadden gemaakt waren nu dichtgetimmerd. Op het blanke hout van het underlayment stond over de volle lengte van het huizenblok met spuitbus geschreven: Weg met die zooi!

Radio Balzac

Van Abbemuseum, Eindhoven

De Balzac van Auguste Rodin staat vanaf 1 februari in Het Oog in het van Abbemuseum, als special guest in een installatie van Arnoud Holleman. In deze tijdelijke opstelling draait het beeld langzaam rond. Bezoekers kunnen het beeld van alle kanten bekijken en de 19e eeuwse schrijver kijkt ondertussen rond, naar onze tijd. Via een online radiozender ? Radio Balzac ? worden meningen, discussies en andere inzichten over het beeld verzameld en uitgezonden.

Wij

Kunstvereniging Diepenheim en Rijksmuseum Twenthe, Enschede

De definitie van het woord definitie is: 'de beschrijving van de essentie van iets in één of twee zeer precieze en beknopt geformuleerde zinnen'. Dat is niet makkelijk en we pretenderen het ook niet te kunnen. Toch zijn er veel kenmerken die we interessant vinden als we ons afvragen wat typisch is voor de regio Twente. Maar die dingen zijn niet zozeer absoluut als wel relatief.

In Memory Of Things To Come

tijdcapsule, Rotterdam

De geschiedenis van de Wilhelminasteen begint op 30 mei 1891 als de dan 10-jarige Koningin Wilhelmina en Koningin-moeder Emma een bezoek brengen aan Rotterdam. Om de gebeurtenis luister bij te zetten varen er honderden bootjes op de Maas en brengen 3000 schoolkinderen een aubade. De kersverse kleine Koningin zal haar naam verlenen aan de Wilhelminakade en de handeling die daarbij hoort is een steenlegging.

Driving Miss Palmen

VPRO televisie

I understand why you want to be a writer. It?s better to be mediocre and famous than just being mediocre. But the difference between you and me is that I?m able to create a character of myself in a story I choose to live in. And you, I?m sorry to say, are not. That makes me a writer and you just a character in someone elses plot. And as for my work: The big misunderstanding about my work is that critics keep comparing the fictious Connie Palmen with the real Connie Palmen, instead of comparing her to other great characters in litterature, like Madame Bovary, or Lolita...

Melanchotopia

samengesteld door Nicolaus Schafhausen and Anne-Claire Schmitz

Voor Melanchotopia heeft Witte de With meer dan veertig internationale kunstenaars uitgenodigd om op verschillende locaties in Rotterdam werk te maken. Melanchotopia wil meer dan de klassieke benadering van kunst in de openbare ruimte, door een scala van artistieke praktijken naast elkaar te tonen - van grootschalige interventies tot eenvoudige gebaren. Witte de With wil zo de verschillende soorten van dagelijks leven in Rotterdam naar voren halen om nieuwe ontmoetingen mogelijk te maken.

From the Corner of the Eye

Stedelijk Museum, Amsterdam

Het gaat om kunst waarin de queer blik een relatie aangaat met andere lagen in het kunstwerk. De titel refereert aan de terloopse, perifere blik die te verbinden is met het suggestieve ogenballet dat homo's en lesbo's met een grote graad van verfijning in de sociale ruimte opvoeren. De titel geeft ook uitdrukking aan de melancholie, scepsis, zelfrelativering en subversieve camp waarmee de kunst in deze tentoonstelling noties van identiteit uitdaagt en vloeiend maakt.

Onkenhout

gegalvanizeerd brons, tekst

Kijkend naar het plantsoentje op de ansichtkaart vang ik een glimp op van mijn moeder in een niet geleefde versie van haar leven, waarin die Nico na dat avondje stappen wel van zich had laten horen. Dan had zij nu wellicht met een andere achternaam bij een ander haardvuur met een ander kind aan de wijn gezeten. In een moment van oedipale kortsluiting ervaar ik iets wat niet kan: dat ik er nooit geweest zou zijn.

Niet-weten als norm

Tekst- en beeldbijdrage OPEN

Als Zijlstra praat, dan hoor je de positieve, neoliberale peptalk van Rutte, maar ook de anti-elitaire en antiglobalistische onderbuikpraat van Wilders. Het roer moet niet alleen om, maar de bestaande structuur moet - als doel op zich - schade worden toegebracht. Met andere woorden, schepping en destructie gaan hand in hand - en uit de mond van Zijlstra klinkt dat allemaal verbluffend unisono.

Marcel

Ladies and gentlemen, this is your captain speaking, earth has disappeared. As we will not be able to crash, we will continue flying until we run out of fuel. Well so do something about it you?ve been wining about it for years. Well. Halfway. Everything?s fine. Stay calm. Come on guys what?s the big idea? You know, these days when somebody on the street says ?sorry? it?s a junky. You see you don?t get it. You?re just a character in someone elses plot.

Co*star

Dus toen kreeg ik heel erg de wens, als mens maar ook als kunstenaar, om me te bevrijden van al die dingen... om werkelijk iets nieuws in te slaan. Maar dat gaat niet, want je kan het nieuwe niet bedenken op basis van al die ouwe zooi. Dus ik dacht, ik wil daar van af... en toen bleek dat soap ... bleek een deur te zijn naar... zeg maar dat je die ruimte in je hoofd weer werkelijk leeg zou kunnen maken en als een soort potentie zou kunnen gaan vullen... zelf.

Tijdcapsuledag

Wat weten we nu waar we in 2013 nog geen weet van hadden? In 2014 werd de MH17 uit de lucht geschoten ... werd Rotterdam Centraal Station heropend. In 2015 werd het klimaatakkoord in Parijs ondertekend ... kwam de grote vluchtelingenstroom op gang ... dachten we dat Hillary de eerste vrouwelijke president zou worden. In 2016 stierf David Bowie ... kwam Trump aan de macht. In 2017 werd Feyenoord kampioen! ... ging #MeToo viral.

Het genie werkt - nog steeds

Musee Rodin heeft haar gespletenheid tegenwoordig goed in de hand. Iedereen die er werkt is in zekere zin nog steeds in dienst van Rodin, maar er is ook voortschrijdend inzicht, gebaseerd op wat je 'museale introspectie' kunt noemen. Bij de recente, grondige herinrichting van het museum is genialiteit als oude valkuil zo veel mogelijk vermeden. In plaats daarvan wordt werkelijkheidsbesef betracht, vanuit het besef dat elk eigen gelijk slechts tijdelijk is, in afwachting van (weer) een nieuwe Rodin.